Etappe 16. De adelaar van Toledo

Het zou nog lang duren voordat Federico Bahamontes zijn monument kreeg. Dat gebeurde in 2018, toen de legendarische wielrenner al negentig was. Zijn prachtige haar zat nog altijd golvend over het hoofd gekamd. 

Bahamontes maakte al naam in Frankrijk, voordat hij opviel in de Vuelta. Bahamontes was de bergkoning van de Tour in 1954. De immer gebruinde Bahamontes zou de Vuelta nooit winnen, maar won wel als eerste Spanjaard de Tour van 1959. 

Hij veroorzaakte een sensatie in het sombere Spanje van dictator Franco, die wel een succesje kon gebruiken. Niet eerder bereikte een Spanjaard het podium in Parijs. Bij terugkeer in zijn stad Toledo, niet ver Madrid, werd Bahamontes groots ingehaald. 

De gebeurtenis veranderde het denken van de Spanjaarden. Ook zij konden dus de Tour winnen. Daarna volgden mannen als Ocaña, Delgado, Indurain, Pereiro, Sastre, Contador. Maar Bahamontes was de eerste en kreeg een bijnaam. Hij werd de adelaar van Toledo. 

Ik moet hevig aan Bahamontes denken terwijl ik door Ciudad Rodrigo slenter, waar de Vuelta vandaag aankomt. Een vestingstad als Toledo. Monumentaal, enorm oud, de geschiedenis gaat terug tot de bronstijd.

Bahamontes ontmoette ik tien jaar geleden, toen ik als tolk voor het televisieprogramma Holland Sport werkte. Bahamontes was natuurlijk mooi gebruind, trots op zichzelf, zijn bril met goudkleurig montuur sierlijk op de neus gedrukt. Hij had toen nog altijd een fietsenzaak in Toledo, al stond die op punt van sluiten.

Het meest rare moment van die televisieopname gebeurde toen Bahamontes achter in de winkel zijn fiets uit 1959 liefdevol aan een ketting omhoog hees. Daarna begon hij half fluisterend een gesprek met zijn fiets. Hoe ze tijdens die etappes in Frankrijk altijd een kamer deelden. Altijd. Hoe niemand anders erbij mocht zijn. Altijd alleen maar hij, Federico, en zijn wonderschone fiets.

Spuitolie glom in het lampje van de cameraman, versnellingen klikten zachtjes, het werd steeds warmer in het werkplaatsje. We keken ademloos toe. Nog nooit hadden we een wielrenner de liefde zien bedrijven met zijn fiets. Presentator Wilfried schreef na de opname een column. Het was pure wielerporno, vond hij.

Foto van Federico Bahamontes door Michiel Hendryckx. Dankuwel!