Etappe 7. Stenen sjouwen is ook sport

Bij het stoplicht naast Parque El Prado prutst een vrouw vloekend aan het karretje achter haar fiets. Het hoost in Vitoria, de hoofdstad van Baskenland. In het bakje schuilt een zoontje van vijf. Daarvoor, achterop de fiets, zit ook nog een vrolijk dochtertje van zeven. Tsja. De regen deert ze niet, zegt de vrouw na mijn opmerking over het Hollandse weer. “Je raakt er hier wel aan gewend, aan dat natte klimaat.” De vrouw trekt nog eens een koordje strak.

De scene oogt heel Nederlands. Maar dit is Spanje, waar fietsen maar langzaam terrein winnen. Vitoria is zo'n stad waar ze er serieus werk van maakten. De stad heeft nu 160 kilometer aan fietspaden. Best veel op een inwonertal van 246 duizend. 

Er is iets met Baskenland en fietsen. Al eind negentiende eeuw werden er de eerste wedstrijden gehouden. De landelijke koersen volgden in de jaren dertig en waren georganiseerd door de fietsfabrieken in Eibar. Het waren races heen en terug tussen Eibar en Madrid. 

Baskische kampioenen heten Astarloa, Beloki, Indurain. Maar ook grote wielerhelden als Oscar Freire of Alberto Contador begonnen hun carrière bij de amateurclubs in Baskenland. Daar leerde je het.

De oorsprong zit ergens in het boerenbestaan van dit ruige land. Het gaat om jezelf opofferen, om door te zetten. Hout hakken doe je uit vastberadenheid, stenen sjouwen net zo goed. Roeien doe je om als eerste bij de walvis voor de kust te zijn. Door hard te fietsen ben je snel bij je koeien.

En zo werd alles sport. Houthakken net zo goed als stenen tillen. Roeien en wielrennen. Je offert je op. Je zet door.

Na bomaanslagen en dreigingen door terreurgroep ETA meed de ronde van Spanje het fietsgekke Baskenland. ETA aanhangers gooiden spijkers op de weg en gooiden zand in de ogen van de wielrenners. Het duurde 33 jaar voor de Vuelta terugkeerde. 

Maar zo snel gaat het ook weer met geschiedenis. Niemand heeft het over de ETA als de ronde vandaag door Baskenland schiet. De vrouw trekt het plastic van de fietskar nog eens strak en kijkt me ietwat cynisch aan. "Slecht weer? Welnee. Er is alleen maar slechte regenkleding." Daarna racet ze weg over de fietsstrook langs de drukke ochtendspits. Fanatiek. Vastberaden.